گلیکول یک ترکیب آلی ازخانواده الکل ها است.گلیکول دارای دو گروه هیدروکسیل (OH-)،به اتم های کربن مختلف متصل هستند.این اصطلاح اغلب به ساده ترین عضو این خانواده یعنی اتیلن گلیکول اطلاق می شود.
اتیلن گلیکول (اتاندیول نیز نامیده می شود) یک مایع بی رنگ و روغنی است که طعم شیرین و بوی ملایمی دارد.
به صورت تجاری از اتیلن اکسید به دست می آید .اتیلن گلیکول به طور گسترده ای به عنوان ضدیخ درسیستم های خنک کننده خودرو و در ساخت الیاف ساخت بشر،مواد منفجره و مایع ترمزاستفاده می شود.
انواع مختلفی از اتیلن گلیکول وجود دارد که ساختار شیمیایی،کاربرد و سمیت متفاوتی دارند.در این مقاله به بررسی انواع گلیکول می پردازیم.
مونواتیلن گلیکول (MEG) یک مایع بی رنگ، بی بو و محلول در آب است و به عنوان اتیلن گلیکول شناخته می شود. مونواتیلن گلیکول یک ترکیب شیمیایی با فرمول C۲H۶O۲ وساده ترین گلیکول است ونقشی حیاتی در زندگی مدرن ایفا می کند.
MEG از واکنش اکسید اتیلن و آب تولید می شود.
MEG همچنین به عنوان مایع خنک کننده و انتقال حرارت در صنایع خودروسازی و تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد و جزء مواد ضدیخ، محلول های یخ زدایی و محصولات مراقبت شخصی است.
بزرگترین مصرف کننده MEG صنعت الیاف پلی استر است که در آن به عنوان ماده اولیه برای تولید رزین پلی اتیلن ترفتالات (PET) استفاده می شود.
دی اتیلن گلیکول (DEG) یک ترکیبی شیمیایی شفاف بی رنگ، بی بو و با طعم شیرین به شکل مایع است، دارای فرمول شیمیایی C۴H۱۰O۳ از چهار اتم کربن، ده اتم هیدروژن و سه اتم اکسیژن تشکیل شده است.
(DEG) در آب و بسیاری از ترکیبات آلی دیگر محلول است و با نام های دی گلیکول و DEG ۲,۲-Oxydiethanol نیز شناخته می شود.
از واکنش شیمیایی بین اکسیداسیون اتیلن با آب در دماهای بسیار بالا با حضور اکسید نقره به عنوان کاتالیزور، مونو اتیلن گلیکول و دی اتیلن گلیکول تولید می شود.
دی اتیلن گلیکول یک مایع سمی و خطرناک است و کارگران باید در هنگام کار با محصول دی اتیلن گلیکول آموزش دیده و از تجهیزات حفاظت فردی مناسب استفاده کنند.
دی اتیلن گلیکول (DEG) یکی از مفیدترین محصولات دنیاست،کاربردهای زیادی در صنایع شیمیایی و پتروشیمی دارد.
یکی از کاربردهای اصلی دی اتیلن گلیکول (DEG) به عنوان محصول واسطه ای در ساخت رزین های پلی استر غیر اشباع، نرم کننده ها،رزین های آکریلات،متاکریلات و اورتان است.
از کاربردهای دی اتیلن گلیکول آسیاب سیمان و استخراج با حلال نفتی نیز در ترکیبات مشترک مرکب چاپ و دیواره خشک یافت می شود و از ضد یخ، مایعات ترمز، لوازم آرایشی، روان کننده ها و سایر محصولات تجاری مورد استفاده است.
تری اتیلن گلایکول مایعی ویسکوز، بی‌رنگ و بی‌بو است.تری اتیلن گلیکول از واکنش اتیلن اکسید و آب سنتز شده و مولکول به دست آمده، مرطوب و محلول در آب است.
یکی از مهمترین کاربردهای TEG ، به عنوان یک عامل آب زدا در فرآوری گاز طبیعی است. قبل از انتقال یا استفاده به عنوان سوخت، گاز طبیعی باید برای حذف ناخالصی‌ها، از جمله بخار آب، پردازش شود.تری اتیلن گلایکول در فرآیند جذب کمک کرده و به طور موثر آنها را از جریان گاز طبیعی حذف می‌کند.
تری اتیلن گلایکول در تولید منسوجات از جمله الیاف و پارچه نیز کاربرد دارد. در واقع برای جلوگیری از حذف رطوبت و حفظ نرمی و انعطاف الیاف به منسوجات اضافه می‌شود. همچنین در تولید محصولات مراقبت شخصی مانند لوازم آرایشی، لوازم مراقبت از پوست و مو به کار می‌رود.
بوتیل گلایکول را با نام های بوتوکسی اتانول، گلایکول مونو بوتیل اتر و مونو بوتیل اتر می شناسند. این ماده یک گلیکول اتر با خواص سورفاکتانت متوسط است، که می تواند به عنوان یک حلال استفاده شود.بوتیل گلیکول یک الکل طبیعی است که از نفت استخراج می شود.این ترکیب مایعی بی رنگ، بوی شیرین و محلول در آب است.
اترهای گلیکول از دو جز، الکل و اتر تشکیل شده اند. این ماده به عنوان یک حلال غیر فرار و ارزان قیمت شناخته شده است. در بسیاری از محصولات خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
در افراد حساس، بوتیلن گلیکول ممکن است برای پوست، چشم و یا مجاری بینی تحریک کننده باشد، اما کمترین تحریک را در بین گلیکول ها دارد. در حقیقت، این گلیکول با هیچ گونه سمیت خاص ارگان مرتبط نبوده و برخلاف اتیلن گلیکول، سرطان زا محسوب نمی شود.
پروپیلن گلیکول که ۱،۲-پروپاندیول نیز نامیده می شود، از نظر خواص فیزیکی شبیه اتیلن گلیکول است. برخلاف اتیلن گلیکول، پروپیلن گلیکول سمی نیست و به طور گسترده در غذاها، لوازم آرایشی و محصولات بهداشتی دهان و دندان به عنوان حلال، نگهدارنده و عامل نگهدارنده رطوبت استفاده می شود.
پروپیلن گلیکول به مقدار زیاد از پروپیلن اکسید که از پروپیلن به دست می آید تولید می شود و در صنعت کاربرد های فراوانی دارد،برای کسب اطلاعات بیشتر در در زمینه" استفاده از پروپیلن گلایکول در صنایع مختلف " مونو تاو به شما خواندن این مقاله راتوصیه می کند.
.png){kind=logo}
.png){kind=logo}
