متانول (CH۳OH) یک الکل سمی است و مصرف متانول به قدری گسترده است که در مواد مختلف خانگی و صنعتی یافت می شود. قرار گرفتن در معرض متانول می تواند بسیار خطرناک باشد یعنی متانول مسمومیت را به دنبال دارد و در صورت عدم درمان با عوارض قابل توجه و یا حتی مرگ و میر همراه باشد. مسمومیت با متانول اغلب به دلیل بلع تصادفی یا عمدی و مسمومیت های اپیدمی تصادفی به دلیل خطاهای تقطیر و تخمیر و آلودگی نوشیدنی است. محصولاتی که حاوی متانول هستند عبارتند از مایع شوینده شیشه جلو، ضد یخ خط گاز، پاک کننده کاربراتور، مایع دستگاه کپی، عطر، سوخت گرم کننده مواد غذایی و انواع دیگر سوخت. قرار گرفتن در معرض متانول می تواند درجات مختلفی از سمیت ایجاد کند و می تواند به طیف وسیعی از درمان ها از نظارت دقیق آزمایشگاهی تا درمان ضد سم و دیالیز نیاز داشته باشد. درمان های اولیه و پادزهر متانول، اتانول یا فومپیزول هستند و بر خلاف سمیت اتیلن گلیکول، دیالیز اغلب توصیه می شود.
با توجه به گسترده بودن کاربردهای متانول و امکان قرار گرفتن در معرض این ماده، سوالات متعددی در مورد حداقل دوز کشنده متانول برای کاربران به وجود می آید که چقدر متانول باعث مرگ میشود؟، چه مقدار متانول کشنده است؟ ویا خوردن چه مقدار متانول باعث مرگ میشود؟ و...
در جواب این سوالات باید گفت که دوز بالقوه کشنده متانول تقریباً ۳۰ تا ۲۴۰ میلی لیتر یا ۱ گرم در کیلوگرم است و قبل از مرگ می تواند باعث کوری شود که در این رابطه می توانید مقاله "آیا متانول باعث کوری می شود" را در بخش خدمات آموزشی مونوتاو مطالعه فرمایید. ترکیب اصلی، متانول، عامل افزایش اسمولالیته است. بر خلاف بسیاری از الکل های دیگر، متانول به خودی خود مست کننده نیست و این ممکن است به وزن مولکولی پایین آن مربوط باشد. اسید فرمیک متابولیت سمی اولیه است که عامل اسیدوز متابولیک شکاف آنیونی و آسیب اندام انتهایی است.
سمیت متانول می تواند از طریق بلع، جذب پوستی و استنشاق رخ دهد. شایع ترین موارد مصرف گزارش شده به نوشیدن مشروبات الکلی حاوی متانول و یا نوشیدن مایع شیشه شوی به عنوان اقدام به خودکشی است. بلع تصادفی می تواند از طریق رفتار اکتشافی در کودکان رخ دهد. متانول همچنین به عنوان جایگزینی برای اتانول با عواملی مانند سوخت گرم کننده غذا و پاک کننده کاربراتور به عنوان منبع سوء استفاده از طریق استنشاق مورد سوء استفاده قرار گرفته است.
افراد در معرض خطر مسمویت با اتانول و متانول عبارتند از: کودکان نوپا و خردسالی که محیط اطراف خود را کاوش می کنند، الکلی ها و افرادی که قصد خودکشی دارند. بیشتر موارد، حوادث مجزا هستند. با این حال، همه گیری های ثانویه به اتانول آلوده و تقطیر نامناسب رخ داده است.
وقتی متانول خورده می شود، در کمتر از ۱۰ دقیقه به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب می شود. متانول به پروتئین متصل نیست و مستقیماً در محفظه آب کل بدن با حجم توزیع تقریباً ۰.۷ لیتر بر کیلوگرم جذب می شود. غلظت سرمی بلافاصله پس از جذب به اوج خود می رسد و از یک سرعت حذف مرتبه صفر پیروی می کند( این بدان معناست که مقدار ثابتی از متانول در واحد زمان حذف شود). متابولیسم عمدتاً در کبد از طریق اکسیداسیون متوالی از طریق الکل دهیدروژناز و آلدهید دهیدروژناز رخ می دهد، اما با الکل دهیدروژناز موجود در مخاط معده شروع می شود. الکل دهیدروژناز متانول را به فرمالدئید اکسید می کند و آلدهید دهیدروژناز متعاقباً فرمالدئید را به اسید فرمیک اکسید می کند. هر یک از این دو مرحله اکسیداسیون با کاهش NAD به NADH همراه است. این متابولیسم آنزیمی سرعت حذف مرتبه صفر در حدود ۸ تا ۹ میلی گرم در دسی لیتر در ساعت را زمانی که غلظت متانول بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است فراهم می کند. اسید فرمیک به راحتی از بین نمی رود و بیشتر تجمع می یابد، در حالی که مقدار کمی به شکل غیر پروتونی خود، فرمت، با فولات تعامل می کند و دی اکسید کربن و آب برای بازدم ایجاد می کند. متانول متابولیزه نشده به اندازه کافی از طریق کلیه ها یا ریه ها پاکسازی نمی شود و نیمه عمر موثری در حدود ۳۰ تا ۸۵ ساعت دارد.
