در جواب سوال ژل اتش زا چیست باید اینچنین گفت که ژل یا عامل آتش زا نوعی ماده سوختی است که به صورت ژل ، مایع و جامد( قرص) در دسترس عموم قرار دارد و بجای نفت، بنزین و سایر مواد خطرناک اشتعال زا، برای تولید آتش و گرما مورد استفاده قرار می گیرد.
ژل های آتش زا از یک ماده با خاصیت ژل شدن یا یک غلظت دهنده مانند نمک های آلومینیومی هم رسوبی نفتنیک اسید و پالمیتیک اسید برای تامین خاصیت ژل مانند آن، و یک ماده شیمیایی و یا نفتی فرار مانند بنزین و یا دیگر حلال های نفتی برای تامین خاصیت اشتعال زایی آن تشکیل شده اند.
عامل آتش زا برای اولین بار در سال ۱۹۴۲ توسط شمیدانی به نام لوئیز فیشر و همکارانش، در یک آزمایشگاه مخفی در دانشگاه هاروارد و برای سرویس جنگ های شیمیایی ایالات متحده ساخته و توسعه داده شد.
این عامل آتش زا ویژگی هایی مانند بالاتر بودن زمان سوختن نسبت به بنزین و همینطور سهولت در پراکندگی و چسبندگی آن به سطوح مختلف را دارا بود و در دماهای ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد می سوخت.
بزرگترین استفاده از عامل های آتش زا از طریق بمب های پرتاب شده، در جنگ جهانی دوم و در حملات آتش زا به شهرهای ژاپن در سال ۱۹۴۵ بود و همچنین برای نقش های پشتیبانی هوایی نزدیک در کره و ویتنام استفاده شد.
عامل آتش زا در جنگ جهانی دوم در آتش افکن ها، بمب ها و... مورد استفاده قرار گرفت که برد بیشتری به سلاح می داد و به عنوان یک سلاح رایج در نبرد های شهری قلمداد می شد. این ماده به گونه ای بود که فیلم ژل آتش زا به سرعت به سطح بچسبد و به گسترش آتش کمک کند و بتواند زمان زیادی شعله ور باشد. از طرف دیگر با سرعت بالا در واکنش با اکسیژن موجود در هوای اطراف خود، حجم زیادی از مونوکسید و دی اکسید کربن را تولید کنند.
با توجه به سهولت در نحوه استفاده ژل آتش زا، کم خطر بودن و همینطور مقرون به صرفه بودن این ماده، در هرکجا و موقعیتی که نیاز به برافروختن آتش باشد یکی از بهترین گزینه ها، استفاده از ژل آتش زا می باشد. استفاده در منزل، استفاده از خمیرهای قابل اشتعال در رستوران ها برای گرم نگهداشتن غذا برخی از موارد کاربرد ژل اتش زا است. همچنین معمولا افراد علاقمند به طبیعت گردی به منظور برپا کردن آتش در طبعیت از این محصول استفاده می کنند.
البته باید به این نکته توجه داشت که قبل از ترک محل، حتما آتش به طور کامل خاموش گردد تا از بروز اتفاقات ناگوار و صدمات به طبیعت و محیط زیست جلوگیری شود.
یک ژل آتش زای باکیفیت باید دارای ویژگی های عملکردی قابل قبولی باشد، این بدان معناست که بتواند مدت زمان طولانی بسوزد و گرمای قابل توجهی تولید کند، بی خطر و قابل حمل باشد،بوی بد و نامطبوع تولید نکند و همینطور سازگار با محیط زیست باشد که برخی از محصولات ارزان قیمت دارای کیفیت پایینی بوده و فاقد این ویژگی ها می باشند.
برخی دیگر از ویژگی های یک ژل آتش زای با کیفیت عبارت اند از : سوختن کامل و بدون برجای گذاشتن باقی مانده، آرام سوزی ، شعله ور شدن در مدت زمان پایین، قابل استفاده در شرایط جوی مختلف و...
برای آگاهی بیشتر از شرایط استفاده و نگهداری این محصول، مقاله عوارض و مضرات ژل آتش زا را مطالعه فرمائید.
این محصول در مقیاس صنعتی، معمولا به دو صورت جامد و مایع تولید می شود که در تولید آن از برخی مواد شیمیایی نظیر استیک اسید، سدیم هیدروکسید(سود)، کلسیم کربنات، پلی اکریلیک اسید (کربومر) و الکل استفاده می شود. در فرایند تولید ژل آتش زا، یک ماده مانند کارباپول یک حالت ژله ای ایجاد می کند که این کار باعث ماندگاری و چسبندگی بهتر عامل آتش زا به سطح مورد نظر می شود، سپس به آن یک حلال فرار اشتعال پذیر مانند ایزوپروپیل الکل یا اتانول اضافه می شود تا خاصیت آتش افروزی این محصول نیز تامین گردد.
