فرآیــند تولیــد صــابون با سدیم هیدروکسید

ساخـــت صـابون با سدیـم هیدروکسید

صـابون دنیای ما را ایمن نگه می دارد.خانـه ها، ادارات و کارخانه های تولیدی را تمیز می کند. بدون صابون،رعایت بهداشت در زندگی تقریبا غیرممکن است. 
از نظر مصرفـ،صنــعت صابون به طور مداوم در حال تلاش برای تولـــید فرمول جدیدتری برای صابونی است که از محصولات قبلی پیشی بگیردوخریداران را متقـاعد کند که آن را امتحان کنند.
امــروزه صابون‌هایی برای استفاده شخصی، لباسشویی، ظرفشویی و حتی برای تمیز کردن حیوانات خانگی وجود دارد.
دو نـــوع روش تولید صـــابون در دنیا مرسوم میباشد.
۱) روش اول روش نــــاپیوسته (Batch)
۲) روش دوم روش پیوسته (Continuous)
که در ادامه هر دو روش را بررســـی می کنیم.

روش ناپیوسته (Batch) در ساخــت صابون

 روش نـاپیوسته در ساخت صابون یکی از روش های قدیمی بوده و در اکثر کارخانجات با ظرفیت نسبتاً کم و برای تولیدات خاص انجام میشد.همانطور که میدانید ماده اولیه تـولید صابون، انواع چربی ها از منشاء حیوانی یا گیاهی می باشند. منشاء حیوانی در تولید صـابون حدود سه چهـــارم کل چربی مصرفی در صنـــایع صابون سازی دنیا،تالو (Tallow) را در بر میگیرد.
این ماده شامل مخلوط گلیسرین هااست که ازچربی های جامد که بوسیله بخار پالایش شده است بدست می آید.
در این روش اسید چرب درون مخزن ریخته شده و توسط سدیم هیدروکسید (صابون جامد) و یا پتاسیم هیدروکسید (صابون مایع)، خنثی می شود.
به این روش اصطلاحاً Kettel Process می گویند.شکل مقابل واکنش اصلی تولید صابون (صابونی شدن – Saponification)  را نشان می دهد.

صابون به دو صورت پخت گـرم و پخت سرد تهیه می شود.
۱- صابون تولید شده از پخت گرم (دارای کیفیت مناسب تر) جهت مصارف حمام و دستشویی استفاده می شود.
۲-صابون حاصل از پخت سرد (دارای کیفیت پایین تر) اغلب جهت رختشویی مورد استفاده قرار می گیرد.
■ صابون تولیده شده از پخت سرد:پس از خنثی نمودن اسید چرب توسط محلـــول سدیم هیـدروکسید، به منظور جداسازی صابون تولید شده از ناخالصی ها،آن را چندین بار توسط محلول آب و نمک شستشو می دهند. صابون مذاب تولیدی در پخت سرد را بلافاصله جهت انتقـال به مراحل تکمیلی تولید، تخلیه می نمایند.
■ اما در پخت گرم آن را به مـدت ۲۴ تا ۷۲ ساعت رها می کنند که در صنـعت صابون سازی به آن اصطلاحاً “دم کردن” می گویند.
هدف از این مرحله، تکمیل واکنش و جداسازی فازها می باشد. تشخیص پایان صابونی شدن توسط اندازه گیری میزان اسید چرب درون مخزن پخت انجام می گیرد. در این روش نیز پس از اتمام واکنش، جهت جداسازی ناخالصی ها از محلول آب و نمک استفاده می شود. با افزودن آب نمک به درون مخزن یک سیستم دو فازی تشکیل می شود و ناخالصی ها به لایه زیرین منتقل می گردند. فاز صابون توسط پمپ به غلطک های سرد کننده منتقل شده و دمای صابون تا رسیدن به دمای اتاق کاهش می یابد و در نهایت جامد می گردد.
 به منظور کاهش رطوبت،صابون تولید شده را درون خشک کن قرار می دهند تا رطوبت آن به میزان استاندارد (حدود ۱۲ درصد)کاهش یابد.
 برای اختلاط و یکنواخت نمودن بیشتر،صابون را وارد دستگاهی به نام پلودر (Plodder) می کنند،در این دستگاه صابون توسط یک حلزون در حال گردش (ماردون) فشرده شده و به صورت رشته ای از آن خارج می گردد و توسط یک برش دهنده یه قطعات ریز بریده می شود.این قطعات ریز وارد دستگاه مخلوط کن(میکسر – Mixer) شده و در آن مواد افزودنی همچون رنگ، اسانس،تثبیت کننده،نرم کننده پوست،ضد خوردگی و … به درون میکسر اضافه می گردد.
 به منظور توزیع یکنواخت مواد افزوده شده و استحکام بیشتر،صابون را از بین چند غلطک (Mill) عبور می دهند.این غلطک ها به صورت استوانه های افقی که در خلاف جهت یکدیگر می چرخند، صابون را به شکل ورقه های نازک و فشرده شده درآورده و سپس از درون یک قالب گرم عبور داده و به صورت نواری پیوسته از آن خارج می نمایند.
 در مسیر خروجی،صابون سرد شده و توسط یک دستگاه برش به اندازه های مورد نظر برش داده می شوند.در مرحله نهایی قطعات به دست آمده درون قالب قرار گرفته و به فرم نهایی درآمده و بسته بندی می گردند.
 

استفاده از سدیم هیدروکسید در محصولات آرایشی و بهداشتی

 پوست بدن انســــان، pH اش به سمت pHهای اسیدی است و معمولاً بین ۴ تا ۷ متغیر می باشد. حفظ این اسیـــدیته (معروف به "جبــه اسیدی") لایه ای از محافظت (فلور نرمال) در برابر عوامل محیطی مانند آلرژن‌ها، آلایــنده‌ها و باکتری‌ها را فراهم می‌کند.
اگر pH محصولات مراقبت پوستی، از pH طبیـــعی پوست، فاصله داشته باشد، محافظـــت اسیدی پوست دچار اختــلال می‌شود، که ممکن است خطر پیری زودرس را نیز افزایش دهد.استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی با غلظت‌های کم از هیدروکســــید سدیم، بسیار ایمن‌تر است.