کربوکسی متیل سلولز(Carboxymethyl cellulose) بافرمول شیمیاییC۸H۱۶O۸ و شناسه پاپ کم ۲۴۷۴۸ است.کربوکسی متیل سلولز (CMC)یا صمغ سلولزی مشتق سلولز با گروه های کربوکسی متیل (-CH۲-COOH) است که به برخی از گروه های هیدروکسیل، مونومرهای گلوکوپیرانوز که ستون اصلی سلولز را تشکیل می دهند متصل شده است.
CMC ترکیباتی پلیمری به شکل پودر و گرانول به خوبی در آب حل و دیسپرس می شوند اما در حلال هایی مانند اتیل الکل نامحلول هستند. محلول آبی کربوکسی متیل سلولز خنثی (یا قلیایی) و ویسکوز بوده که گرید صنعتی و غذایی آن به صورت فراگیر مورد مصرف می باشد.
کربوکسی متیل سلولز توسط یک واکنش قلیایی کاتالیز شده، با ترکیب مواد اولیه سلولز و اسید کلرواستیک، سنتز می شود. گروه های کربوکسیل قطبی (اسید آلی)، باعث واکنش پذیری شیمیایی سلولز در محلول می شوند.
پس از واکنش اولیه، مخلوط حاصل تقریباً ۶۰٪ CMC و ۴۰٪ نمک (کلرید سدیم و گلیکولات سدیم) تولید می کند. این محصول به اصطلاح، همان CMC است که در مواد شوینده استفاده می شود. یک فرآیند اضافی تصفیه برای حذف این نمک ها با هدف تولید CMC خالص، اجرا می شود که گرید کربوکسی متیل سلولز را تولید می کند.
خواص عملکردی CMC به عواملی از جمله درجه جایگزینی ساختار سلولز ( تعداد گروههای هیدروکسیل در واکنش جایگزینی) و همچنین طول زنجیره ساختار اصلی سلولز و درجه شاخه بندی واکنش های جایگزینی کربوکسی متیل بستگی دارد.
این ترکیب در دسته مواد ایمن قرار دارد و هر دو سازمان FDA و WHO آن را تایید می کنند. صحبت های در مورد عوارض آن در ایجاد سرطان وجود دارد، اما هیچ گزارشی برای اثبات آن وجود ندارد. میزان مجاز مصرف این ماده ۳۰ میلی گرم در هر کیلوگرم است.
در برخی افراد ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کند و منجر به التهاب، سوزش و قرمزی می شود. در صورت تماس با پوست، دست را با آب گرم فراوان بشویید. اگر در چشم سوزش یا قرمزی مشاهده شد حتما چشم را به طور کامل با آب بشویید. در صورت استنشاق از محل دور شده و از هوای تازه استفاده کنید.
• کربوکسی متیل سلولز در صنایع غذایی(به عنوان امولسیفایر، نگهدارنده، تثبیت کننده، عامل چسبندگی ،جاذب آب و تغلیظ کننده است.)
• کاغذسازی
• کربوکسی متیل سلولز در مواد شوینده و صابون ها
• تثبیت خاکهای روان و راهسازی
• جوشکاری
• صنعت چرم
• سموم و آفت کش ها
• کربوکسی متیل سلولز در رنگ و رزین
•در انواع چسب(کاغذ دیوار و خمیر کاغذ و چسب چرم)
• آهارزنی الیاف در صنعت نساجی
• شوینده و صابون ها
• حفاری چاه های نفت( بهبود کیفیت گل حفاری،میزان بهره وری بیشتر،روان کنندگی و کنترل اتلاف مایعات)
• در محصولات آرایشی و بهداشتی(کنترل ویسکوزیته در خمیردندان ها، در کرم های مرطوب کننده، شامپوها و حتی خمیر ریش )
میزان ویسکوزیته کربوکسی متیل سلولز از عوامل موثر مهم در تعیین قیمت و کاربرد این محصول در صنایع مختلف می باشد، به همین دلیل ویسکوزیته محلول CMC را می سنجند و هنگام خرید و فروش اعلام می دارند. در همین راستا به طور معمول ویسکوزیته محلول یک درصد این ترکیب سنجیده می شود؛ یعنی ویسکوزیته محلولی بیان می شود که یک گرم از این ترکیب را در ۹۹ میلی لیتر آب دارد. حتی برای مقایسه سی ام سی با سایر مشتقات سلولز نیز این عدد استفاده می شود.
♦نقش pH در میزان ویسکوزیته
pH محلول آبی ۱٪ کربوکسی متیل سلولز، ۶.۵ تا ۸.۵ بوده و محلول کلوئیدی شفافی است. ویسکوزیته این محلول ۲۵ – ۸۰۰۰ میلی پاسکال بر ثانیه می باشد. به طور کلی ترکیب پودر کربوکسی متیل سلولز و حلال، شفاف و تقریبا بی بو است. البته لازم به ذکر است CMC بهترین عملکرد خود را در pH = ۷ نشان می دهد. در اسیدیته بالاتر از ۱۰ و کمتر از ۵، ویسکوزیته محلول کاهش زیادی نشان می دهد.
♦نقش درجه حرارت در میزان ویسکوزیته
با افزایش درجه حرارت ویسکوزیته کربوکسی متیل سلولز افزایش پیدا نمی کند. به طوری که در دماهای بالاتر از ۸۰ درجه سانتیگراد، در مدت زمان طولانی، ویسکوزیته و عملکرد آن کاهش می یابد. اما در دمای پایین تر از ۲۰ درجه سانتیگراد، ویسکوزیته افزایش می یابد. البته در دمای ۴۵ درجه سانتیگراد، سرعت تغییرات کم می شود. در نتیجه باید گفت با افزایش غلظت پودر در حلال به طبع، ویسکوزیته افزایش می باید.
♦نقش حلالیت در میزان ویسکوزیته
میزان حلالیت نیز در نشان دادن ویسکوزیته واقعی مهم است. با افزایش درجه جایگزینی کربوکسی متیل و افزایش یکنواختی توزیع جایگزینی، حلالیت سی ام سی افزایش می یابد. درجه جایگزین (D.S) محلول ۱ درصد CMC در حدود ۰.۳، قلیایی می باشد و با افزایش D.S، محلول شفاف تر می گردد
مقدار بازار خرید و فروش این ماده در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۷۳۵.۲ میلیون دلار گزارش شده است. پیش بینی می شوداین مقدار تا سال ۲۰۲۶ با CAGR ۴.۱% به مقدار ۲۳۷۰.۶ میلیون دلار برسد.بیشترین میزان مصرف این ترکیب در صنایع غذایی است.
جهت استعلام قیمت کربوکسی متیل سلولز CMC و خرید کربوکسی متیل سلولز CMC با کیفیت و قیمت مناسب با کارشناسان فروش مونو تاو در تماس باشید.