اسیداسکوربوت، کمبود ویتامین C، یک بیماری جدی است. در سال ۱۷۴۰ جورج آنسون با هشت کشتی و بیش از دو میلیون ملوان سفر دریایی خود را آغاز کرد. اما او افراد خود را بر اثر اسکوربوت، در سفر دریایی از دست داد و فقط همراه با ۱۸۸ نفر در یک کشتی بازگشت.
اما جالب است بدانید جیمز کورک بعد از او سفری بهدور دنیا در سال ۱۷۷۲ تا ۱۷۷۵ آغاز کرد بیشتر ملوانان او نیز مبتلا به این بیماری گشتند اما او هیچ یک از آنها را به علت این بیماری از دست نداد. سبب آن نیز خوردن پرتقالهایی بود که در جزیرهای بومیان به آنها بخشیده بودند. حال ملوانان بیمار بعد از خوردن پرتقالها رو به بهبودی رفت. هرچند آنها نتوانستند بهیقین ثابت کنند که این میوهها باعث بهبودی و رهایی از اسکوربوت گشته است.
در اوایل قرن بیستم دکتر آلبرت زینت گیورکی (استاد شیمی مجارستانی) اکتشاف بزرگی به ثبت رساند. او با انجام آزمایشها بر روی گیاهان مرکبات دریافت که با افزودن آب مرکبات به آنها سبب جلوگیری از قهوهای شدن آنها میگردد. مادهای که در آب مرکبات وجود داشت و سبب جلوگیری از قهوهای شدن گیاهان میشد، اسید هگزورونیک نامیده میشد اما به دلیل اینکه این ماده خاصیت ضد اسکوربوت (بیماری زخم دهان) بود نام آن را از اسید هگزورونیک به اسید آسکوربیک تغییر داد. این یکی از اولین گامها برای کشف ویتامین C بود. این دانشمند بزرگ با انجام آزمایشهای فراوان توانست منابع طبیعی زیادی را کشف کند که دارای این ماده هستند. او در سال ۱۹۳۷ بهخاطر این کشف بزرگ، برنده جایزه نوبل پزشکی گردید.
آسکوربیک ترکیبی آلی با فرمول C۶H۸O۶ است که در گذشته هگزورونیک اسید نامیده میشد. این ترکیب، جامد سفید رنگی است که البته در صورت وجود ناخالصی در برخی نمونهها به رنگ زرد میزند. آسکوربیک اسید به خوبی در آب حل میشود و محلول اسیدی ضعیفی ایجاد میکند. همچنین عامل کاهندهی ضعیفی به شمار میرود.
آسکوربیک اسید با نام های اسید ال اسکوربیک، L-انانتیومر اسید اسکوربیک و اسید مزدوج L-آسکوربات شناخته میشود. این ماده به عنوان کوآنزیم، آنتی اکسیدان غذایی، متابولیت گیاهی، روشن کننده پوست و محافظت کننده پوست نقش دارد.
ویتامین C یا اسید اسکوربیک از گلوکز و گالاکتوز توسط گیاهان و بیشتر حیوانات سنتز می شود. با این حال، انسانها، دیگر پستانداران، خوکچههای هندی، برخی از خفاشها و تعدادی از گونههای پرندگان فاقد آنزیم الگولونولاکتون اکسیداز هستند و بنابراین نمیتوانند این فاکتور را بیوسنتز کنند.
کمبود ویتامین C سلولی ممکن است منجر به استرس اکسیداتیو در سلول ها شود و به افزایش خطر بیماری ایسکمیک قلبی کمک کند. در دورههای استرس عاطفی، روانی یا فیزیولوژیکی، دفع اسید اسکوربیک از طریق ادرار افزایش مییابد.
ویتامین C در گیاهان و بافت های حیوانی به صورت اسید آسکوربیک و دهیدروآسکوربیک اسید یافت می شود.
مواد شیمیایی مرتبط با اسکوربیک اسید : سیترات سدیم ، اسید سیتریک آبدار ، اسید لاکتیک است.
بازار جهانی اسید اسکوربیک را میتوان به شش بخش مواد غذایی و آشامیدنی، دارویی، شیمیایی، مراقبتهای شخصی و کشاورزی تقسیم کرد.
در سالهای اخیر بخش غذا و نوشیدنی توانست بر دیگر تولیدات حاصل از این اسید، تسلط یابد. انتظار میرود بخش غذا و نوشیدنی با CAGR ۴.۹٪ در طول دوره پیشبینی (۲۰۱۸-۲۰۲۸) رشد داشته باشد. این ماده به سبب اینکه ارزش غذایی را افزایش میدهد توانسته بر دیگر بخشها پیشی بگیرد. لازم به ذکر است که از این ماده برای پیشگیری و درمان اسکوربوت استفاده میشود.
ارزش بازار جهانی اسید اسکوربیک در سال ۲۰۲۱ به ۱۲۳۴.۶۲ میلیون دلار رسید و انتظار میرود با CAGR ۴.۹۶ درصد افزایشیافته و تا سال ۲۰۲۷ به ۱۶۵۰.۷۷ میلیون دلار برسد. افزایش درآمد و افزایش آگاهی در مورد اهمیت ویتامین C در بدن و استفاده آن در سایر صنایع، سبب تمرکز تولیدکنندگان آسکوربیک اسید در مناطق مختلف در بخشهای متفاوت گشته است.
پیشبینی میشود که آسیا و اقیانوسیه همچنان بر بازار اسید اسکوربیک تسلط خواهند داشت و رفتهرفته نیز این برتری افزایش مییابد. هند و چین به دلیل افزایش درآمد، با امکانات تولید مقرونبهصرفه سبب افزایش رشد و استفاده از این محصول در تولید صنایع مختلف گردیدهاند. لازم به ذکر است که کمبود ویتامین C همراه با رشد و گسترش صنعت داروسازی باعث تشدید تقاضا و عرضه آن در آینده خواهد شد.
هنگام خرید آسکوربیک اسید حتماً به کیفیت و مرغوبیت آن دقت کنید. شما میتوانید برای استعلام قیمت و ثبت سفارش خود با کارشناسان فروش مونو تاو تماس بگیرید.
علائم کمبود ویتامین C در بدن می توان به خونریزی های زیر پوستی و مخاطی، عدم بهبود زخم ها، خونریزی لثه ها و درد مفاصل اشاره کرد که در صورت مصرف ویتامین ث، به رفع این علائم و کاهش خستگی و همچنین بهبود بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی کمک می کند.
عوارض جانبی اسید آسکوربیک که باید در اسرع وقت به پزشک یا متخصص بهداشت خود گزارش دهید شامل موارد زیر است:
• واکنش های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب ها یا زبان
• مشکلات تنفسی
• اسهال همراه با سردرد یا حالت تهوع
• گرگرفتگی یا قرمزی پوست
• درد در ناحیه کمر، پهلو یا معده
عوارض جانبی که معمولاً به مراقبت پزشکی نیاز ندارند شامل طعم بد دهان و ناراحتی معده است که در صورت ادامه یا آزار دهنده بودن به پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی گزارش دهید.
فراموش نکنید در صورت مصرف بیش اندازۀ ویتامین C مبتلابه تکرر ادرار، سنگ کلیه و اسهال خواهید شد. همچنین اگر مصرف قرص از حدی بیشتر شود، سبب اختلالات گوارشی، خطر ابتلا به سنگ اگزالات در مجاری ادراری و اعتیاد بدن به این دارو می گردد.
اسید آسکوربیک یا ویتامین ث در صنایع گسترده ای کاربرد دارد که در زیر به هر کدام اشاره شده است:
• اسید آسکوربیک در صنایع غذایی: اسید آسکوربیک و نمک های آن به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارند، به عنوان افزودنی غذایی با شماره اختصاری E۳۰۰ در اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، استرالیا و نیوزلند مورد استفاده قرار می گیرند.
• در صنایع عکاسی در محلول های توسعه دهنده به عنوان یک کاهش دهنده و نگهدارنده کاربرد دارد.
• به منظور از بین بردن لکه های فلزی حل شده (مانند آهن) در استخر از سطوح فایبرگلاس کاربردی می باشد.
• اسید آسکوربیک در نانوایی به عنوان یک عامل نگهدارنده برای افزایش ماندگاری نان کمک می کند. این ماده به عنوان یک افزودنی غذایی توسط آسیاب، مستقیما به آرد اضافه شده یا به خود خمیر افزوده می شود.
• در صنایع نوشیدنی همچون صنایع آبمیوه، به دلیل فرآیند تولید که شامل مراحل مختلفی همچون خرد شدن میوه ها، فشرده سازی، پالپ و صاف شدن است، ممکن است در طی این مراحل ویتامین ها از بین بروند. به همین سبب برخی از تولید کنندگان از اسید آسکوربیک به عنوان افزودنی طبیعی در محصولات خود استفاده می کنند.
• به عنوان یک ماده نگهدارنده برای جلوگیری از فرآیند اکسیداسیون در میوه ها عمل می کند. به طور مثال مانع قهوه ای شدن رنگ میوه ها شده و همچنین منجر به کاهش رشد کپک ها و عوامل میکروبی در آنها می شود.
• اسید آسکوربیک در فرآورده های گوشتی به عنوان یک عامل نگهدارنده برای جلوگیری از اکسید شدن و فساد گوشت کاربرد دارد که موجب می شود گوشت تازه به نظر برسد.
• برای کلرزدایی در تصفیه خانه های آب و برای خنثی کردن آب کلردار کاربرد دارد.
استفاده از اسید آسکوربیک و آسکوربات سدیم یک روش شیمیایی بسیار ایمن و موثرتر از استفاده از گوگرد برای جلوگیری از ورود آب کلردار به محیط زیست و آسیب به آبزیان می باشد.
• در صنایع دارویی و موثر در بهبود بیماری هایی همچون کم خونی از طریق افزایش جذب آهن از روده ها توسط ویتامین C
• در صنایع پلاستیک سازی برای جمع آوری زنجیره های مولکولی سریع تر و با ضایعات کمتر نسبت به روش های سنتی استفاده می شود.
• در پزشکی از آسکوربات با دوز بالا داخل وریدی به عنوان یک عامل شیمی درمانی و اصلاح کننده پاسخ بیولوژیکی استفاده می شود. همچنین به عنوان عامل جلوگیری کننده از گرفتگی عروق کاربرد دارد.
• برای از بین بردن اثرات قرص های ید در تصفیه آب استفاده می شود. به این صورت که با آب استریل شده واکنش داده و طعم، رنگ و بوی ید را از بین می برد.
• در میکروسکوپ فلوئورسانس و تکنیک های مبتنی بر فلورسانس مرتبط، اسید اسکوربیک می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان برای افزایش سیگنال فلورسنت و کاهش فوتوبلیچینگ رنگ استفاده شود.
• اسید آسکوربیک در بارداری: این ماده یکی از ویتامین های ضروری مورد نیاز بدن مادر و جنین است و در رشد استخوان و دندان ها موثر است.
خواص اسید آسکوربیک در بدن
آسکوربیک اسید دارای خواص بی شماری می باشد که در زیر به برخی از این موارد اشاره شده است:
• به عنوان یک پروتئین مهم در ساختمان پوست و استخوان
• برای افزایش کلاژن سازی و موثر در بهبود عملکرد دستگاه ایمنی بدن و بهبود زخم ها
• ساخت مواد شیمیایی (همچون ال کارنیتین) به عنوان انتقال دهنده پیغام های عصبی در بدن
• اثر آنتی اکسیدانی در برابر رادیکال های آزاد و عامل محافظت کننده در برابر سرطان
• موثر در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی (همچون سکته های قلبی و مغزی)
• عامل کاهش دهنده فشارخون
• موثر در بهبود عملکرد مغز از طریق اثرگذاری بر سنتز انتقال دهنده های عصبی
• موثر در رفع خستگی ماهیچه ها و ورزشکاران
• موثر در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و بهبود علائم آن
از نظر صنعتی اسید اسکوربیک در پی یک فرایند چند مرحلهای که باکتری ها نیز در آن دخیل هستند، تولید میشود. این باکتری ها، گلوکز را کاهش داده و اسید اسکوربیک را به عنوان یک محصول فرعی تولید می نمایند.
اسید اسکوربیک در اشکال مختلفی از جمله نمک و استرها قابل استفاده است. این اشکال در لیست مواد تشکیل دهنده تحت نامهای مختلف مانند آسکوربات سدیم، آسکوربات کلسیم، آسکوربات پتاسیم، آسکوربیل پالمیتات یا استات آسکوربیلی ظاهر می شود.
اسید آسکوربیک تولید شده صنعتی به طور گسترده در بخش خوراک ، مواد غذایی و دارویی به عنوان مکمل غذایی و نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد و از خواص آنتی اکسیدانی آن استفاده می کنند. امروزه فرایند تخمیر دو مرحله ای به دلیل هزینه کم و کیفیت بالای محصول توسط تولید کنندگان برای تولید ویتامین C استفاده می شود. تا همین اواخر، فرایند رایششتین ، طراحی شده در سال ۱۹۳۳ مسیر اصلی صنعتی بود. سوربیتول با استفاده از یک مرحله تخمیر به اسید اسکوربیک تبدیل می شود.
برای آگاهی از قیمت اسید اسکوربیک می توانید باکارشناسان مونو تاو تماس حاصل فرمائید.
نگهداری از اسید آسکوربیک خیلی کار سخت و مشکلی نیست. خیلی راحت میتوان از این ماده شیمیایی نگهداری کرد، فقط کافی است که نکات زیر را رعایت کنید.
♦آن را در دمای بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد و بهدوراز دسترس کودکان نگهداری کنید.
♦بهدوراز گرما و رطوبت نگهداری شود.
♦بعد از گذشتن تاریخ انقضا، آن را دور بیندازید.
جهت اطلاع بیشتر درباره آسکوربیک اسید، مونوتاو به شما مقاله های ویتامین C از سایت sciencedirect پیشنهاد میکند.